De kerstman in Grunnen

Z

uchtend keek man om zich hien. “In welke slechte film bin ik nou weer belaand?” vruig hij zich of. Het laand was vlak, mit hier en doar ain dörpke en laanks de horizon  stonden honderden windturbines.

En er was nog wat. Toun beste man opkrabbelde van de grond, ’t zaand van zich ofsloand, zich doarnoa omdraaide, zag  hij de rokende resten van iets dat op ain rode muts leek. Rechts van hom lag iets dat nog ainigszins deur kon goan veur ain arreslee, mor compleet verbogen en flink uut het lood. ’t Was goud mis. Doarmit weer op pad goan was vroagen om problemen.

 Tuurliek was het nait goud om zo vlak veur de kerstdoagen met wat makkers te goan slempen aan de glühwein. En vervolgens touloaten dat zien rendairen appels kregen, dij ietwat veurbie de hoaldboarheidsdoatum waren, nee dat was ook gain beste zet. En  mit ain dronken kop inains het idee kriegen om ain testritje te moaken met de nije arreslee - ’t beste en ’t modernste op arresleegebied dat elfen moaken konden -  dat was haildail dom. 

Om zien nije slee te testen, had het hom wel wat leken om even as ain speer richting Zuudpool te goan, om doar eem te genaiten van blauwbekkende pinguïns. Allennig, dat as ain speer er vandeur goan, dat was hom vies tegenvallen. En noa ain halfuurtje Zuudpool staist zulf ook te blauwbekken - en dat terwijl meneer op Noordpool wel wat wend was -.

De rendairen vlogen dan weer noar links, dan weer noar rechts. ’t Was van holderdebolder tjoek, tjoek, tjoek. Dat beest met die rooiere neuze (rooier as aans - en dat had oal ain woarschaauwen mouten wezen - ) dij ’t span veurtrok was stroalbezopen van de gegiste appels. En bie homzulf was de boerenlozighaid ook in de kan bleven. Dus docht hij eem hohoho! te roupen om de dairen weer wat in ’t gareel te kriegen, mor dat pakte eem verkeerd uut zeg!

Het was het startsein van ain woestwilde achtboanrit deur de lucht, compleet met kurketrekkers, loopings en meer van dat ongein. Tja en als je dan stroalbezopen binnen van de glühwein, apfelkorn en het zwoardere waark en vervolgens ook nog drij kalkoenen, twij hoazen, rooie bietensloat en wat eerappelpuree  op hebben kaauwt…. Wie zullen het er mor nait over hebben. Tiedens ain van dij loopings mos het gebeurd wezen. Hij was aan de verkeerde kaante van de slee kommen te zitten en toun scheurden hom de teugels.

De rendairen waren vrij en vlogen daansend deur de lucht. Binnen drij tellen waren ze aan de horizon verdwenen. En zunder rendairen kin ain arreslee, hou modern ook, nait vlaigen. Dat is net as mit ain bezzem. Zunder hekse gait het nait. Vrouger had hij dat zulf uutpebaierd, mor oal wat zo’n bezzem dee was vegen en aans niks.

Dus kwam arreslee, soamen mit kerel erachter, mit ain gangetje van ain 450 kilometer per uur noar benee. En landde, vurige strepen trekkend over ’t zaand, totdat er ain boom in pad stond en de slee plöts tot stilstand kwam. Man vloog deur zien aigen gewicht nog ain meter of drij, vaaier deur. Dij mooie witte board van hom, het waark van joaren laank zörgvuldig kammen (en ain beste lik brillantine), rook noar verbraand törf en was warrig tot en mit. Dat hij dizze rit overleefd had, was ain wonder; en noa wat oefeningen dij hij zich herinnerde van het ochtendgymnastiekprogramma op televisie constateerde hij dat hij gelukkig niks gebroken had. De barstende kopzere was in dizze omstandigheden nait meer dan hinderlijk.

Inains rook hij de frisse lucht en keek noar ’t laand, vette, dikke broagel, woarst gerust ain bierpul van klaaien konst. Hij wist ’t weer. Hij was in provincie Grunnen - zo te zain achter Sodom - het laand van zien jeugd belaand. Was dát ain geluk zeg! Noa joaren om te hebben zwaarft om uuteindelk kerstman te worden op de Noordpool, was  hij weer terug in zien geboortestreek. Oh, hij kwam mit kerst voak genog over, mor ja hij had concurrentie van zien breur in Nederland.  Dat had in het verleden genog stried opleverd. Dus had hij mit Kloas  de ofsproak mokt, dat hij Nederland wat oversluig as de ronde op de 24^e december deed. Zaten ze nait in mekoars voarwotter. Hij was de jongste van baiden. En dikste. En had hail wat meer aanhang.

Eerst mos hij mor es kieken of zien luliezer, pardon, telefoon het nog deed. Grote kans dat dij deur de klap dij man mokt had, het had begeven. Hij pakte hom uit de buutse van zien boksem, drukte op de aan en uutknop en meroakels! Het ding deed het!  Wat was hij bliede dat hij zien oale vertraauwde Nokia bie zich had. Nee, tougeem, modern was het ding uut Finland al laank nait meer, mor mit de smakken dij hij soms mokte (zo’n dak kin knap glad wezen), mos hij wel ain beetje robuuste telefoon hebben, dij het domweg oaltied deed.

Hij belde taxibedrief op en perbaaide in zien beste Grunnegs – wat was het laank leden dat hij dat sproken had – duudelijk te moaken woar hij zat. “Joa, hier mit Claus. Ik wol groag ain taxi dizze kaante ophebben, want Ik stoa hier volgens mie plompverloren in Kostverloren.” Aan aanderkaante van liene klonk wat gepruttel “Nee, vraauw, nait bie Grunnen! Bie Finnerwol!” Weer klonk er wat gepruttel. “Nait bekend zeggen joe? Troanendal is zekers ook nait bekend!” Dat was wel bekend, en of taximeneer Claus doar kon oppikken. “Nee, mensk! Doar nait! Tussen Drijbörg en  Ganzediek in!”. Toun begon taxidoame het een beetje te doagen.  Hou loat taxi mos komen en  meneer mos ook vertellen woar hij noartou mos. “Noar Stad” zei Claus “Ofzetten bie ’t Gedempte Zuuderdaip. En laifst zo snel meugelk, want ik stoa hier te vernikkelen van de koale!” Noa dit gesprek keek Claus ains op zien hallozie  om te kieken hou laank het zol duren veurdat taxi bie hom was. “joa moi! Het is oal acht uur! Dat wordt nog ain uur verrekken!”

Had hij nou mor noeit nait dij proefrit moakt. Zulfs dat halfuur op Zuudpool was Claus beter bevallen dan de Grunnegse woaterkoale. Hij kon zichzulf wel drij keer veur de kop sloan! Slee noar de gallemiezen, midden in de rimboe van Grunnen belaand en dan ook nog mouten wachten op de taxi. Er was weinig overbleven van de nostalgische gedachten dij hij veur zien gesprek mit taxidoame had.

Uuteindelijk kwam de taxi. Ain dikke Duutse slee, dij hom comfortoabel noar Stad tou bracht. Mit chauffeur proatte hij gezellig totdat hij  op ’t Zuuderdaip stond en of mos rekenen. Hij vuilde nog ains in zien buutse van zien boksem. Gain potterfulie. Verdikkemie! De zakken van zien waarme jas noakeken. Ook niks. Poddemenee was foetsie, vot, verdwenen. En nou dan? Claus kreeg he Spoans benaauwd. “Ik… Ik heb gaain rooie cient meer in buutse!” zei hij tegen taxichauffeur  dij dat nogal slecht kon verdroagen. “Verdikkemie, aine zwaartrieder he! Betoalen zolst en aans bel ik de plietsie!”  zei  taxichauffeur. “De NAM zit mie dwaars mit mien huus, mien kinder binnen deur de eerdbevens volledig van slag en zulf bin ik er ook nait al te best aan tou!” 

Nogmoals vuilde Claus in ain van zien zakken. Mor nee, nog steeds kon Claus gain euro opdukelen. “Bel plietsie mor, ik heb het op ’t moment nait” snötterde Claus. Taxichauffeur keek nog ains goud en zag ain totoal ontredderde Claus. “Nou veuruut den, Bin de kwoadste nait. Het is zowat kerst en as doe mie dien noam geefst  en zo snel meugelijk mie de rit terug betoalst zain we ’t dizze keer deur de vingers en neem ik rit veur aigen rekening” zei taxichauffeur.  Claus wist nog ain visitekoartje op te vissen uut ain van zien buutsen en gaf dij mit aan taxichauffeur. En hij vruig hom zien adres en of hij ook thuus was mit de kerst. “Ast ook nog ain wiens hest veur dien kinder, dou dij dan en ik zörg dat het goud komt” zei Claus “En kinst er van op aan dat de taxirit betoald wordt!”. “Prettige kerstdoagen, dan mor” zei taxichauffeur dij intussen wat medelieden had kregen. Hij stapte weer in zien taxi en reed weg.

Tja, ain koamer in ’t hotel veur aine zunder cienten, dij was er nait; dan is er gain ploats veur die in de haarbaarg, zeg mor. En om nou in de kerststal te goan liggen, tussen Maria, ’t kindeke Jezus en Jozef in, zo bie de os en de ezel op stro dat er nait al te fris uut meer zag, dat was ook wat. Op zich had Claus, deur ain leuke sponsordeal mit ain frisdraankfabrikant best wel daipe zakken. Toun dat in 1931  begon was dat nog nait je van het, mor tegenwoordig klotste het geld tegen de wanden van zien pakhuus omhoog. Walt Disney had nait veur niks oom Dagobert noar Claus zien evenbeeld mokt. Claus was allenig vrijgeviger.

 En dan dij twaalfkes.. eh .. elfen dij Claus in dainst had, dij waren op andere doagen van ’t joar Ierse gnoompies, dij constant veur hom op zuik waren noar de potten gold aan het iende van de regenboog. En doar waren ze knap behendig in.  En dan hadst ook nog dat nijerwetse gedou mit van die elektronische munten. Bitcoins. Dat leek Claus ook wel wat en hij had doarom zien aigen bitmunt, de SantaCoin. Dat minen ging in Hohoohooo’s per seconde en ’t was veulbelovend. En stiekem had hij ook wat Sinterkloazen kocht, de electromunten van zien breur, dij nou weer in Spanje aan de sangria zat. Want oal was de verwantschap wat op lösse schroeven kommen te stoan – Kloas had oal drij keer het familiediner ofzegt – het bleef wel familie. Dat geld was leuk, mor zunder knip en plastic koartje kwamst nait ver in Grunnen. En hij zat nog steeds met zien rendairen in de moa….. Ik bedoul dat Claus vreselijk ongerust was.

Ondertussen stond Claus in ain  etalage te kieken, want er was bliekboar iets biezunders gebeurd. Er werd sproken over ain ufo en over ain heldere ster dij boven provincie Grunnen te zain was. En dat vlak veur eerste kerstdag! Dat was hail biezunder, ain wonder om het zo mor ains te zeggen! En er werd sproken van ain groot rood licht dij omdele kommen was in de buurt van Drijbörg. Astronomen waren verwonderd en ufospotters uit hail Nederland waren op zuik noar de landingsplek.  ’t Dagblad van ’t Noorden en TV-Noord hadden verslaggevers noar de plek toustuurd woar het rooie licht veur het lest te zain was.  Ain compleet circus was op gang kommen. Claus zag het mit lede ogen aan.  Doar had hij nou net nait op rekend. Hij sluig zich nogmoals veur de kop. Dat koppige glühwien ook. Mor gedoane zoaken namen gain keer. Er mos wat gebeuren.

Claus keek nog ains goud noar doatum en tied op zien horlozie. De vaaierentwintigste december En zowat vief veur vaaier uur! Miens en kinder, dat ook nog! Hij mos zo snel meugelk weer uut Grunnen vot! Laifst mit rendairen. Claus belde eerst mor ains richting Noordpool. “Het door u gekozen nummer is niet in gebruik” kreeg hij te heuren. Sjips, woar ook! Omdat tegenwoordig alles mit mobiele telefoon of kon, had Claus zien vaste telefoonliene net veurige week ofzegt. Dan mor kieken, Claus of ain van zien helpertjes te pakken kon kriegen. Gain elf dij opnam. Dat was ook nait zo verwonderlijk want ze waren natuurlijk drok bezig met inpakken van cadeautjes.

Hij probeerde nogmoals te bellen mit Noordpool.  En joa hor! Eindelijk kreeg hij ain van de twaalf beste helpers aan de liene. “Peper Muntstok hier!” “Peper, hier mit Claus! Ik zit dik in de perblemen! De rendairen binnen vot, de nije slee is aan barrels en ik zit zunder ain rooie cient in Grunnen! En dan mout ik zometain begunnen aan mien kerstrit! Kinst doe wat bedenken veur mie?” Natuurliek kon Peper dat.

De rendairen waren – dat was ook wel te verwachten – linea recta noar de Noordpool tou rent en de elfen hadden toun oal deur dat er wat grondig mis was.  Ze wozzen allenig nait woar Claus uuthing. En Claus kreeg te heuren dat hij nait zien nije slee had mitnomen, mor dij van vieftig joar leden. Gain wonder, mit ain dronken kop zaist alles nait meer zo helder en nou snapte Claus ook woarom de rit nait as de gesmeerde bliksem ging! En geluk bie ain ongeluk, Claus had portefulie gewoon op toafel loaten liggen.

Nou zaten ze wel mit het probleem dat Claus midden in Grunnen stad stond, dat kon nog wel ains perblemen geven. En dan hast dat gedou met het neis van dij UFO. Moar doar kon in veurzain worden. Mit arreslee over de plek hien vlaigen, Hohohooo roupen en tegeliekertied de truck van de frisdraankenboer  (of dij van de postcodeloterij , dij hadden het rondsjezen mit ain mit laampkes versierde truck goud ofkeken) laanks loaten kommen in Stad en elkaine was tevreden. Claus mos de Olle grieze mor opklimmen tegen vieven en dan kwam Peper hom  wel ophoalen. Dat kon wel in ’t geniep.

Vlak veur sluutenstied wurmde Claus zich het trappenhuus in van de Olle Grieze en begon  aan de  251 treden van de eerste en twijde trans. Dat vuil mit zo’n dikke pokkel dij Claus had, nog nait mit! Zuchtend en stienend kwam Claus noar boven. Eindelijk op de twijde trans aanbeland zag Claus dat ze ain modern hekwaark rondom  mokt hadden, om te veurkommen dat bezuikers zich wat op maans zollen hoalen. Dan ’t klokkenhuus mor op, ook al was dat streng verboden!  Nood breekt wet!

Nog uutpoestend van alle inspannens dij drijhonderd en elf  traptreden opwekten -rikketik ging gevoarlijk op loop -, zag hij zien arreslee aankommen. Peper had neuze van Rudolfje zo ofdekt, dat er niks te zain was van wat ging gebeuren. En as Peper het lapje om de zoveul tellen eem omhoog deed, leek het net alsof der ain helicopter in de lucht hing. Het academisch zaikenhuus was  dicht genog bie, dus dat gaf gain aargwoan.

Claus greep taauwladder dij Peper Muntstok veur hom noar beneden had loaten. Mis! Althans hij greep wel goud, mor  mit mor ain hand. En Peper vloog mit rendairen alweer vot van de  Olle Grieze. Donder en bliksems nog aan tou! Mit ain haand de taauwladder vasthoaldend bunggelde Claus wel hail aarg gevoarlijk  boven Grote Maarkt. As hij lös lait, was het doan mit Claus. Veurzichtig klom Peper richting ladder en hoalde dij sport veur sport langzoam de slee in. Wat een geluk dat hij wat ballast in de slee had in de vörm van de veule cadeaus dij opstoapelt lagen. Zo’n elf was klain van stuk, mor bezat mie toch ain kracht! Al gauw was ook Claus in de arreslee hengelt.

“En woar goan we nou eerst hien” vruig Claus. “Want mien board zait der nait uut en wil meer eerst opkalefateren, veurdat ik de kerstnacht ingoa om de cadeaus te bezörgen!” Het ging eerst noar de Noordpool. Claus nam ain bad, kamde de hoaren netjes, deed ain lik brillantine in de board en bozzelde dij zörgvuldig. Doarnoa trok hij ain splinternije rode boksem aan (mit biepassende raime) en deed stevige loarzen (mit nep schoapenvacht om boudel waarm te hoalen) om de vouten.

Boksem werd ophoalen doan deur gruine hupzelen mit witte snijvlokkenprint. En ain nije sneiwitte boezroen, dennengruin vest, zakhallozie van opa (Bleeker Stadsknoal stond erop) en natuurlijk zien rode jas dij ofzet was mit wit nepbont. Doar had Claus mit opzet om vroagt, want dooie knientjes en zulks, doar kon hij slecht tegen. In dizze moderne tieden kon dat nait meer en de noodzoak was ook vot, want jas was mit van dat neijerwetse fleecespul voerd. As leste deed Claus zien mutse op en mit zien (snijwitte) hansen aan was Claus weer het kerstheertje…. Ehh de kerstman.

Toun begon de vlucht. Eerst over Finland, Zweden en Noorwegen. Van doaruut vloog hij noar Denemarken en zo noar ’t noorden van Duutslaand. En vervolgens vloog hij over Grunnen hien, mokte doar drij rondjes rondom Martinitoren en ruip “Hohoohoo!” noar de stadjers tou, dij verschrikt omhoog keken noar woar de stem vandoan kwam. “Prettige kerstdoagen, luu!”

Doarnoa vloog hij noar Kostverloren (bie Driebörg, ik zeg het nog mor ains) om doar de verslaggevers van TV-Noord en ’t Dagblad, de omstanders  en de plietsie dij inmiddels ook was kommen, ain voatje waarme glühwein tou te gooien, want dij luu waren duudelijk vernikkelt van de woaterkoale. Ze hadden de resten van de slee ontdekt. ”Hoohooohoooo! Vrolijk Kerstmis almoal” ruip Claus ze tou, verslaggevers, plietsie en ’t Ufo-volk dat er stond verboast achterloatend.

Toun vloog hij noar ’t huuske van de taxichauffeur. Dat zag er deur de eerdbevens nait best meer uut.  Overal waren stutten ploatst en het dak was deur de veule kapotte dakpannen net goatenkeze. Omdat beste man zo oardig was west om de taxirit zulf veur te schaiten, kon Claus ’t nait aanzain dat het huuske meer op ain kwinne leek , dan op ain woning. En wat de NAM verrekte te doun, doar zörgde Claus veur. Taxichauffeur was mit zien gezin noar familie in het midden van ’t laand tou en dat gaf Claus mooi de gelegenheid.  Midden in de nacht gingen een honderdtal van zien elfjes aan ’t waark om het huuske eerdbevensbestendig te moaken en de muren weer zodoanig op te metselen dat het huuske er weer spik en span uut zag.

As lestens vloog Claus noar taxichauffeur en zien familie tou, lait zien slee landen, zette ain grote zak vol cadeaus veur de deur en deed ain kerstkoarte in de braivenbus mit kerstwens en de vijfenvieftig euro dij hij verschuldigd was.  Stilletjes stapte Claus weer in de slee en  zei zachtjes tegen de rendairen “Jongens, wie goan mor ains aan het waark!”